Artykuł 55
Zgodnie z własnymi przepisami zawartymi w IHR (2005), WHO nie ma prawa przyjąć negocjowanych poprawek do Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych na najbliższym Światowym Zgromadzeniu Zdrowia
7 lutego 2024 odbyło się pierwsze posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Światowej Organizacji Zdrowia, któremu przewodniczy poseł Grzegorz Płaczek (link do nagrania - https://www.sejm.gov.pl/sejm10.nsf/transmisja.xsp?documentId=7B511A268F2DBA81C1258AB7004DD1ED&symbol=TRANSMISJA_ARCH&info=T - od 12:20 do 12:38 jest przerwa wynikająca z konieczności wyjścia posłów na głosowanie).
W spotkaniu, poza posłami Grzegorzem Płaczkiem, Włodzimierzem Skalikiem i Romanem Fritz, uczestniczyła Ewa Nowacka, zastępca dyrektora Departamentu Współpracy Międzynarodowej Ministerstwa Zdrowa a także zaproszeni eksperci i goście - Dorota Rodziewicz ze Stowarzyszenia Nauczyciele dla Wolności, Justyna Socha ze Stowarzyszenia Stop NOP, Grzegorz Ziemniak z Instytutu Zdrowia i Demokracji, Adam Kania z fundacji Polskie Veto oraz Ewa Hernik, Magda Sztompka i Mariusz Jagóra.
Spotkanie w dużej części skoncentrowało się na kwestii artykułu 55 Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych (IHR 2005). Dlaczego akurat ten artykuł jest tak istotny? Bo zgodnie z nim, WHO nie ma prawa przyjąć negocjowanych poprawek do Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych.
Artykuł 55 IHR dotyczy możliwości zgłaszania i przyjmowania zmian i poprawek w Międzynarodowych Przepisach Zdrowotnych (IHR 2005). Punkt pierwszy mówi, że „poprawki do niniejszych Przepisów mogą być proponowane przez każde Państwo-Stronę lub Dyrektora Generalnego. Takie propozycje poprawek są przekazywane do rozpatrzenia Zgromadzeniu Zdrowia. Punkt drugi precyzuje sposób zgłaszania poprawek: „Tekst wszelkich propozycji zmian jest przekazywany do wiadomości wszystkich Państw, będących Stronami co najmniej na cztery miesiące przed Zgromadzeniem Zdrowia, podczas którego propozycje te mają być rozpatrywane”. Następnie przyjęte przez Zgromadzenie Zdrowia poprawki wchodzą w życie w Państwach, będących Stronami na tych samych warunkach i są przedmiotem tych samych praw i obowiązków, zgodnie z art. 22 Konstytucji WHO i art. 59 – 64 przepisów IHR.
77. Światowe Zgromadzenie Zdrowia, na którym planowano przyjąć proponowane poprawki odbędzie się w Genewie w dniach 27 maja do 1 czerwca 2024 roku. Czteromiesięczny termin na złożenie poprawek minął 27 stycznia 2024 r.
W związku z tym, podczas spotkania zespołu parlamentarne ds. WHO, Pani Dorota Rodziewicz zadała pytanie zastępcy dyrektora Departamentu Współpracy Międzynarodowej Ministerstwa Zdrowa Ewie Nowackiej, czy Polska otrzymała ostateczną wersję proponowanych poprawek. Niestety, stanowisko Ministerstwa Zdrowia jest w tej kwestii niejednoznaczne i wymijające. Pani Nowacka twierdziła, że wszystkie proponowane poprawki, a jest ich ponad 300, są dostępne na stronie https://apps.who.int/gb/wgihr/pdf_files/wgihr1/WGIHR_Compilation-en.pdf od 2022 roku, i to ten dokument stanowi „tekst wszelkich proponowanych zmian”, więc nie ma problemu przekroczenia terminu. Jednak wcześniej informowała, że podczas kilku spotkań grupy roboczej ds. zmian w międzynarodowych przepisach zdrowotnych (WGIHR) w Genewie większość proponowanych zmian została odrzucona i zdecydowano o pozostaniu przy oryginalnej wersji przepisów z 2005 roku. Jak jest więc ostateczna wersja „tekstu wszelkich proponowanych zmian” i gdzie możemy się z nimi zapoznać? Na to pytanie eksperci i goście nie usłyszeli odpowiedzi. Pani Nowacka argumentowała, że WHO to tak naprawdę państwa członkowskie, które je tworzą, i jeśli zdecydują, że zmiany będą procedowane, to zgodnie z zasadami demokracji, mają do tego prawo.
Poseł Skalik zwrócił uwagę, że państwo demokratyczne to także państwo prawa, więc obowiązkiem każdego suwerennego państwa członkowskiego WHO jest obrona praworządności i egzekwowanie art. 55. Jako suwerenny naród, który jest członkiem Światowego Zgromadzenia Zdrowia, a także stroną Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych, obowiązkiem Polski jest domaganie się od Światowej Organizacji Zdrowia i Światowego Zgromadzenia Zdrowia przestrzegania ich własnych zasad i zablokowanie procedowania poprawek zgodnie z art. 55.
Powtórzmy - artykuł 55 IHR wyraźnie stanowi, że Dyrektor Generalny informuje (co oznacza, że musi to zrobić) o wszelkich proponowanych zmianach z co najmniej czteromiesięcznym wyprzedzeniem przed Światowym Zgromadzeniem Zdrowia, na którym mają one zostać rozpatrzone.
Wiele osób na całym świecie złożyło wnioski o w trybie dostępu do informacji publicznej w celu uzyskania wszelkich komunikatów od Dyrektora Generalnego WHO dotyczących proponowanych zmian, które mają być rozpatrywane na 77. Światowym Zgromadzeniu Zdrowia, które odbędzie się w Genewie w dniach 27 maja do 1 czerwca 2024 roku. Do 28 stycznia 2024 r. żadne takie komunikaty nie zostały udostępnione.
W dokumencie WHA75(9) opracowanym podczas 75 Zgromadzenia WHO „Wzmocnienie gotowości i reakcji WHO na sytuacje kryzysowe związane ze zdrowiem” czytamy: „75 Światowe Zgromadzenie Zdrowia, po rozpatrzeniu sprawozdania Grupy Roboczej Państw Członkowskich ds. Grupy Roboczej ds. Wzmocnienia gotowości i reagowania (WGIHR) na sytuacje zagrożenia zdrowia, postanawia ( w punkcie f) zwrócić się do WGIHR o ustanowienie programu prac, zgodnego z decyzją EB150(3), i biorąc pod uwagę sprawozdanie Komitetu ds. Przeglądu IHR, w celu zaproponowania pakietu ukierunkowanych poprawek do rozważenia przez siedemdziesiąte siódme Światowe Zgromadzenie Zdrowia, w zgodzie z art. 55 Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych (2005)”. Wspomniany EB150(3) to dokument przygotowany podczas 150 sesji Rady Zarządu, egzekutywy WHO, pt. „Wzmocnienie Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych (2005): proces ich przeglądu poprzez potencjalną zmianę”.
W dokumencie czytamy, że postanowiono (w punkcie 2) „wezwać państwa członkowskie do podjęcia wszelkich odpowiednich środków w celu rozważenia potencjalnych zmian w Międzynarodowych przepisach zdrowotnych (2005), przy założeniu, że nie doprowadzi to do ponownego otwarcia całego instrumentu do renegocjacji. Takie zmiany powinny mieć ograniczony zakres i dotyczyć konkretnych i jasno określonych kwestii, wyzwań, w tym sprawiedliwości, rozwoju technologicznego lub innych zmian, lub luk, które nie mogłyby zostać skutecznie rozwiązane w inny sposób (…)”.
"Panie Mariuszu - jak można Pana wesprzeć?" - zadał mi pytanie jeden z moich subskrybentów. Blog na Substacku jest to hobby czasochłonne, ale nie planowałem tej działalności, jako źródła dodatkowego dochodu (do tej pory mam jednego płatnego subskrybenta ochotnika). Ale jeśli ktokolwiek uważa, że warto udzielić mi wsparcie finansowe - to poniższa zrzutka daje taką możliwość. Za każdą wpłatę - serdecznie dziękuję :)
Źródła:
https://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/WHA75/A75%289%29-en.pdf
https://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/EB150/B150(3)-en.pdf