NPR (https://www.npr.org/) jest niezależną, niedochodową organizacją medialną, która została założona z misją tworzenia bardziej świadomego społeczeństwa. Ale czy rzeczywiście niezależną? Od 2000 roku Fundacja Gatesów przekazała dla NPR 17,5 miliona dolarów w postaci dziesięciu grantów charytatywnych - wszystkie z nich przeznaczone są na relacje o globalnym zdrowiu i edukacji, czyli konkretnych kwestiach, nad którymi pracuje Bill Gates. W efekcie NPR obszernie relacjonuje działalność Fundacji Gatesów. Do końca 2019 roku NPR wspomniał o fundacji ponad 560 razy w swoich raportach, w tym 95 razy na globalnym o zdrowiu i rozwoju, który Gates finansuje.
Pokazuje to trend, ale także problem etyczny związany z miliarderami-filantropami, którzy finansują dostawców wiadomości oraz organizacje Fact-Checkingowe. W miarę jak filantropi coraz częściej wypełniają luki w finansowaniu organizacji informacyjnych, niepokoi fakt, jak wpłynie to na sposób, w jaki redakcje informacyjne będą pełniły misję informowania – także o swoich dobroczyńcach. Dobrym przykładem obrazującym te obawy jest właśnie casus Fundacji Gatesów, czołowego darczyńcy redakcji informacyjnych, które odwdzięczają się im przychylnością.
Tim Schwab z CJR.org przeanalizował prawie 20 tysięcy dotacji charytatywnych, które Fundacja Gatesów przekazała do końca czerwca 2020 i okazało się, że ponad 250 milionów dolarów przeznaczonych zostało na dziennikarstwo. Wśród beneficjentów znalazły się takie organizacje informacyjne, jak BBC, NBC, Al Jazeera, ProPublica, National Journal, The Guardian, Univision, Medium, Financial Times, The Atlantic, Texas Tribune, Gannett, Washington Monthly, Le Monde i Center for Investigative Reporting; organizacje charytatywne powiązane z redakcjami informacyjnymi, jak BBC Media Action i New York Times' Neediest Cases Fund; firmy medialne, takie jak Participant, organizacje dziennikarskie, takie jak Pulitzer Center on Crisis Reporting, National Press Foundation i International Center for Journalists; oraz wiele innych grup tworzących treści informacyjne lub zajmujących się dziennikarstwem, takich jak Leo Burnett Company, agencja reklamowa, której Gates zlecił stworzenie "strony informacyjnej" promującej sukcesy grup pomocowych. W niektórych przypadkach beneficjenci mówią, że część funduszy przekazali w formie subgrantów innym organizacjom dziennikarskim - co utrudnia uzyskanie pełnego obrazu finansowania Gatesa dla czwartej władzy. Fundacja pomogła nawet sfinansować raport American Press Institute z 2016 roku (https://www.americanpressinstitute.org/wp-content/uploads/2016/04/The-ethical-terrain-of-nonprofit-journalism.pdf), który posłużył do opracowania wytycznych, jak redakcje prasowe mogą zachować niezależność redakcyjną od fundatorów filantropijnych (https://www.americanpressinstitute.org/publications/nonprofit-funding-guidance/). Co warte podkreślenia, dane ankietowe, na podstawie których przeprowadzono badanie, wykazały, że prawie jedna trzecia fundatorów zadeklarowała, że widziała przynajmniej niektóre treści, które sfinansowali, przed ich publikacją.
Hojność Gatesa przyczynia się do powstania coraz bardziej przyjaznego środowiska medialnego dla najbardziej widocznej organizacji charytatywnej na świecie. Dwadzieścia lat temu, dziennikarze analizując wejście Billa Gatesa w filantropię, widzieli to jako narzędzie PR-owe mające na celu ratowanie jego nadszarpniętej reputacji po burzliwej walce Microsoftu z Departamentem Sprawiedliwości. Dziś fundacja jest najczęściej tematem pochlebnych artykułów opisujących jej dobre uczynki.
Podczas pandemii, serwisy informacyjne szeroko powoływały się na Billa Gatesa jako eksperta w dziedzinie zdrowia publicznego, mimo że Gates nie ma wykształcenia medycznego i nie jest urzędnikiem państwowym. Serwisy PolitiFact i USA Today (prowadzone odpowiednio przez Poynter Institute i Gannett - oba otrzymały fundusze od Fundacji Gatesa) użyły nawet swoich platform do fact checkingu, aby bronić Gatesa przed "fałszywymi teoriami spiskowymi" i "dezinformacją", jakoby fundacja miała inwestycje finansowe w firmy opracowujące szczepionki i terapie przeciwko chorobie Covid 19 (https://www.politifact.com/factchecks/2020/may/14/facebook-posts/no-evidence-gates-foundation-will-profit-coronavir/ i https://eu.usatoday.com/story/news/factcheck/2020/05/14/fact-check-anthony-fauci-bill-gates-wont-profit-remdesivir/3120063001/). W rzeczywistości, strona internetowa fundacji i formularze podatkowe wyraźnie pokazują inwestycje firmy z branży farmaceutycznej, w tym Gilead (producent Remdesiviru) i CureVac. Gates rozpoczął inwestowanie w firmy farmaceutyczne już w 2002 roku - Fundacja Billa i Melindy Gates zakupiła udziały w dziewięciu dużych firmach farmaceutycznych o wartości prawie 205 milionów dolarów - inwestycja, która przyciągnęła uwagę bardziej ze względu na swój symbolizm niż rozmiar. Co ciekawe Gates jest także darczyńcą firm, których udziały posiada. The Nation znalazł blisko 250 milionów dolarów w dotacjach charytatywnych od Fundacji Gatesów dla firm, w których fundacja posiada akcje i obligacje korporacyjne: Merck, Novartis, GlaxoSmithKline, Vodafone, Sanofi, Ericsson, LG, Medtronic, Teva oraz liczne start-upy - przy czym dotacje te zostały przeznaczone na takie projekty jak opracowywanie nowych leków i systemów monitorowania zdrowia oraz tworzenie mobilnych usług bankowych.
The Wall Street Journal pisał w artykule (https://www.wsj.com/articles/SB1021577629748680000): „Fundacja, największa w kraju, z funduszem wieczystym o wartości 24,2 miliarda dolarów, pochodzącym od prezesa Microsoft Corp. Billa Gatesa i jego żony, już teraz jest główną siłą w międzynarodowych kwestiach zdrowotnych, przeznaczając 555 milionów dolarów w samym tylko 2000 roku na globalne programy zdrowotne. Organizacja stała się znaczącym głosem w debacie na temat tego, jak dostarczać tańsze leki na AIDS i inne choroby do biednych krajów. Czasami przyjmowała rolę pośrednika między biednymi krajami a firmami farmaceutycznymi. Teraz, jako inwestor w Merck & Co., Pfizer Inc., Johnson & Johnson i innych, fundacja Gatesów ma wspólne interesy finansowe z producentami leków na AIDS, narzędzi diagnostycznych, szczepionek i innych leków. Zakup akcji jest dla fundacji nowym rodzajem inwestycji - w przeszłości posiadała ona przede wszystkim obligacje i inne inwestycje nieudziałowe.”
W 2015 roku Gates przekazał 383 tys. dolarów Instytutowi Poyntera, szeroko cytowanemu autorytetowi w dziedzinie etyki dziennikarskiej, przeznaczając te fundusze "na poprawę dokładności twierdzeń w światowych mediach związanych z globalnym zdrowiem i rozwojem". Kelly McBride wiceprezes Instytutu Poyntera, poinformowała, że pieniądze Gatesa zostały przekazane do witryn fact-checkingowych, jak np. Africa Check. Spośród szesnastu przykładów fact checkingu „by Africa Check” związanych z Gatesem – przeważająca większości wspiera lub broni Billa i Melindę Gatesów oraz ich fundację, która wydała miliardy dolarów na działania rozwojowe w Afryce. Africa Check otrzymała 1,5 miliona dolarów od Gatesa w 2017 i 2019 roku.
Mintpressnews.com policzył, że do listopada 2021 r Fundacja Billa i Melindy Gates (BMGF) przekazała ponad 300 milionów dolarów na finansowanie projektów medialnych. Wśród odbiorców tej gotówki jest wiele najważniejszych amerykańskich stacji informacyjnych, w tym CNN, NBC, NPR, PBS i The Atlantic. Gates sponsoruje również wiele wpływowych organizacji zagranicznych, w tym BBC, The Guardian, The Financial Times i The Daily Telegraph w Wielkiej Brytanii; prominentne gazety europejskie, takie jak Le Monde (Francja), Der Spiegel (Niemcy) i El País (Hiszpania); a także dużych nadawców globalnych, takich jak Al-Jazeera.
Pełna lista grantobiorców Billa Gatesa:
Serwisy:
· NPR- $24,663,066
· The Guardian (including TheGuardian.org)- $12,951,391
· Cascade Public Media – $10,895,016
· Public Radio International (PRI.org/TheWorld.org)- $7,719,113
· The Conversation- $6,664,271
· Univision- $5,924,043
· Der Spiegel (Germany)- $5,437,294
· Project Syndicate- $5,280,186
· Education Week – $4,898,240
· WETA- $4,529,400
· NBCUniversal Media- $4,373,500
· Nation Media Group (Kenya) – $4,073,194
· Le Monde (France)- $4,014,512
· Bhekisisa (South Africa) – $3,990,182
· El País – $3,968,184
· BBC- $3,668,657
· CNN- $3,600,000
· KCET- $3,520,703
· Population Communications International (population.org) – $3,500,000
· The Daily Telegraph – $3,446,801
· Chalkbeat – $2,672,491
· The Education Post- $2,639,193
· Rockhopper Productions (U.K.) – $2,480,392
· Corporation for Public Broadcasting – $2,430,949
· UpWorthy – $2,339,023
· Financial Times – $2,309,845
· The 74 Media- $2,275,344
· Texas Tribune- $2,317,163
· Punch (Nigeria) – $2,175,675
· News Deeply – $1,612,122
· The Atlantic- $1,403,453
· Minnesota Public Radio- $1,290,898
· YR Media- $1,125,000
· The New Humanitarian- $1,046,457
· Sheger FM (Ethiopia) – $1,004,600
· Al-Jazeera- $1,000,000
· ProPublica- $1,000,000
· Crosscut Public Media – $810,000
· Grist Magazine- $750,000
· Kurzgesagt – $570,000
· Educational Broadcasting Corp – $506,504
· Classical 98.1 – $500,000
· PBS – $499,997
· Gannett – $499,651
· Mail and Guardian (South Africa)- $492,974
· Inside Higher Ed.- $439,910
· BusinessDay (Nigeria) – $416,900
· Medium.com – $412,000
· Nutopia- $350,000
· Independent Television Broadcasting Inc. – $300,000
· Independent Television Service, Inc. – $300,000
· Caixin Media (China) – $250,000
· Pacific News Service – $225,000
· National Journal – $220,638
· Chronicle of Higher Education – $149,994
· Belle and Wissell, Co. $100,000
· Media Trust – $100,000
· New York Public Radio – $77,290
· KUOW – Puget Sound Public Radio – $5,310
Łącznie darowizny te opiewają na kwotę 166 216 526 dolarów. Pieniądze są zazwyczaj kierowane na sprawy bliskie sercu Gatesów. Na przykład, grant CNN w wysokości 3,6 miliona dolarów został przeznaczony na "raportowanie o równości płci ze szczególnym uwzględnieniem krajów najsłabiej rozwiniętych, tworzenie dziennikarstwa na temat codziennych nierówności, których doświadczają kobiety i dziewczęta na całym świecie", podczas gdy Texas Tribune otrzymała miliony na "zwiększenie świadomości publicznej i zaangażowania w kwestie reformy edukacji w Teksasie". Biorąc pod uwagę fakt, że Bill jest jednym z najbardziej zagorzałych zwolenników szkół czarterowych, cynik mógłby zinterpretować to jako zasiewanie w mediach prokorporacyjnej propagandy szkół czarterowych, w przebraniu obiektywnych doniesień.
Fundacja Gatesów przekazała również prawie 63 miliony dolarów organizacjom charytatywnym ściśle związanym z dużymi mediami, w tym prawie 53 miliony dolarów BBC Media Action, ponad 9 milionów dolarów MTV's Staying Alive Foundation i 1 milion dolarów The New York Times Neediest Causes Fund. Choć nie jest to finansowanie dziennikarstwa, warto zwrócić uwagę na darowizny dla filantropijnego ramienia medialnego gracza.
Gates również wspiera szeroką sieć ośrodków dziennikarstwa śledczego (Fact Checking), których łączna wartość wynosi nieco ponad 38 milionów dolarów, z czego ponad połowa trafiła do International Center for Journalists z siedzibą w Waszyngtonie, aby rozszerzyć i rozwinąć afrykańskie media.
Do ośrodków tych należą:
· International Center for Journalists- $20,436,938
· Premium Times Centre for Investigative Journalism (Nigeria) – $3,800,357
· The Pulitzer Center for Crisis Reporting – $2,432,552
· Fondation EurActiv Politech – $2,368,300
· International Women’s Media Foundation – $1,500,000
· Center for Investigative Reporting – $1,446,639
· InterMedia Survey institute – $1,297,545
· The Bureau of Investigative Journalism – $1,068,169
· Internews Network – $985,126
· Communications Consortium Media Center – $858,000
· Institute for Nonprofit News – $650,021
· The Poynter Institute for Media Studies- $382,997
· Wole Soyinka Centre for Investigative Journalism (Nigeria) – $360,211
· Institute for Advanced Journalism Studies – $254,500
· Global Forum for Media Development (Belgium) – $124,823
· Mississippi Center for Investigative Reporting – $100,000
Oprócz tego Fundacja Gatesa zasila kasą stowarzyszenia prasowe i dziennikarskie na kwotę co najmniej 12 milionów dolarów. Na przykład National Newspaper Publishers Association - grupa reprezentująca ponad 200 placówek - otrzymała 3,2 mln dolarów. Na liście tych organizacji znajdują się:
· Education Writers Association – $5,938,475
· National Newspaper Publishers Association – $3,249,176
· National Press Foundation- $1,916,172
· Washington News Council- $698,200
· American Society of News Editors Foundation – $250,000
· Reporters Committee for Freedom of the Press- $25,000
Fundacja przeznacza również pieniądze na bezpośrednie szkolenie dziennikarzy na całym świecie, w formie stypendiów, kursów i warsztatów. Dziś można dzięki stypendium Fundacji Gatesa wyszkolić się na reportera, znaleźć pracę w gazecie finansowanej przez Gatesa, a także należeć do stowarzyszenia prasowego finansowanego przez Gatesa. Dotyczy to zwłaszcza dziennikarzy zajmujących się zdrowiem, edukacją i rozwojem globalnym, czyli dziedzinami, w których sam Gates jest najbardziej aktywny i w których kontrola działań i motywów miliardera jest najbardziej potrzebna.
Do grantów Fundacji Gatesa dotyczących szkolenia dziennikarzy należą:
· Johns Hopkins University – $1,866,408
· Teachers College, Columbia University- $1,462,500
· University of California Berkeley- $767,800
· Tsinghua University (China) – $450,000
· Seattle University – $414,524
· Institute for Advanced Journalism Studies – $254,500
· Rhodes University (South Africa) – $189,000
· Montclair State University- $160,538
· Pan-Atlantic University Foundation – $130,718
· World Health Organization – $38,403
· The Aftermath Project- $15,435
BMGF opłaca również wiele konkretnych kampanii medialnych na całym świecie. Na przykład od 2014 roku przekazał 5,7 miliona dolarów dla Population Foundation of India w celu stworzenia dramatów promujących zdrowie seksualne i reprodukcyjne, z zamiarem zwiększenia liczby metod planowania rodziny w Azji Południowej. W międzyczasie przeznaczyła ponad 3,5 miliona dolarów dla senegalskiej organizacji, aby opracować programy radiowe i treści online, które zawierałyby informacje o zdrowiu. Zwolennicy uważają, że jest to pomoc dla krytycznie niedofinansowanych mediów, podczas gdy przeciwnicy mogą uważać, że jest to przypadek miliardera wykorzystującego swoje pieniądze, aby zaszczepić swoje pomysły i opinie w prasie.
Projekty medialne wspierane przez Fundację Gatesów:
· European Journalism Centre – $20,060,048
· World University Service of Canada – $12,127,622
· Well Told Story Limited – $9,870,333
· Solutions Journalism Inc.- $7,254,755
· Entertainment Industry Foundation – $6,688,208
· Population Foundation of India- $5,749,826 –
· Participant Media – $3,914,207
· Réseau Africain de l’Education pour la santé- $3,561,683
· New America – $3,405,859
· AllAfrica Foundation – $2,311,529
· Steps International – $2,208,265
· Center for Advocacy and Research – $2,200,630
· The Sesame Workshop – $2,030,307
· Panos Institute West Africa – $1,809,850
· Open Cities Lab – $1,601,452
· Harvard university – $1,190,527
· Learning Matters – $1,078,048
· The Aaron Diamond Aids Research Center- $981,631
· Thomson Media Foundation- $860,628
· Communications Consortium Media Center – $858,000
· StoryThings- $799,536
· Center for Rural Strategies – $749,945
· The New Venture Fund – $700,000
· Helianthus Media – $575,064
· University of Southern California- $550,000
· World Health Organization- $530,095
· Phi Delta Kappa International – $446,000
· Ikana Media – $425,000
· Seattle Foundation – $305,000
· EducationNC – $300,000
· Beijing Guokr Interactive – $300,000
· Upswell- $246,918
· The African Academy of Sciences – $208,708
· Seeking Modern Applications for Real Transformation (SMART) – $201,781
· Bay Area Video Coalition- $190,000
· PowHERful Foundation – $185,953
· PTA Florida Congress of Parents and Teachers – $150,000
· ProSocial – $100,000
· Boston University – $100,000
· National Center for Families Learning – $100,000
· Development Media International – $100,000
· Ahmadu Bello University- $100,000
· Indonesian eHealth and Telemedicine Society – $100,000
· The Filmmakers Collaborative – $50,000
· Foundation for Public Broadcasting in Georgia Inc. – $25,000
· SIFF – $13,000
Sumując te projekty medialne sponsorowane przez Gatesa, otrzymujemy łącznie 319,4 mln dolarów. Jednak ta niewyczerpująca lista ma wyraźne wady, co oznacza, że prawdziwa kwota jest bez wątpienia znacznie wyższa. Po pierwsze, nie uwzględnia ona subgrantów - pieniędzy przekazywanych przez odbiorców mediom na całym świecie. I chociaż Fundacja Gatesów promuje atmosferę otwartości na swój temat, w rzeczywistości jest bardzo mało informacji publicznych na temat tego, co dzieje się z pieniędzmi z każdego grantu, poza krótkim, jedno- lub dwuzdaniowym opisem napisanym przez samą fundację na jej stronie internetowej. Pod uwagę brane były tylko dotacje dla samych organizacji prasowych lub projekty, które można było zidentyfikować na podstawie informacji na stronie internetowej Fundacji Gatesów jako kampanie medialne, co oznacza, że tysiące dotacji zawierających jakiś element medialny nie pojawiają się w tym zestawieniu.
Przykładem może być partnerstwo BMGF z ViacomCBS, firmą kontrolującą CBS News, MTV, VH1, Nickelodeon i BET. Media donosiły wówczas, że Fundacja Gatesa płaciła gigantowi rozrywkowemu za umieszczanie informacji i PSA w jego programach oraz że Gates interweniował w celu zmiany fabuły popularnych programów, takich jak ER i Law & Order: SVU. Jednak sprawdzając bazę danych grantów BMGF, "Viacom" i "CBS" nie zostały nigdzie znalezione, a prawdopodobny grant, o którym mowa (o łącznej wartości ponad 6 milionów dolarów) jedynie opisywał projekt jako "kampanię zaangażowania publicznego, mającą na celu poprawę wskaźników ukończenia szkoły średniej oraz ukończenia szkoły policealnej, skierowaną w szczególności do rodziców i studentów", co oznacza, że nie został on wliczony do oficjalnej sumy. Takich przykładów jest z pewnością znacznie więcej. "Jak na organizację charytatywną, która ma przywilej podatkowy i która tak często trąbi o znaczeniu przejrzystości, zadziwiające jest to, jak intensywnie tajna jest Fundacja Gatesów w kwestii swoich przepływów finansowych" - powiedział MintPress Tim Schwab, jeden z niewielu dziennikarzy śledczych, którzy prześwietlili miliardera z branży technologicznej. Nie uwzględniono również dotacji przeznaczonych na produkcję artykułów do czasopism akademickich. Artykuły te nie są przeznaczone do masowej konsumpcji, ale regularnie tworzą podstawę do opowieści w prasie głównego nurtu i pomagają kształtować narrację wokół kluczowych kwestii. Fundacja Gatesów przekazała wiele środków na źródła akademickie, z czego co najmniej 13,6 miliona dolarów przeznaczono na tworzenie treści dla prestiżowego czasopisma medycznego The Lancet. Oczywiście, nawet pieniądze przekazywane uniwersytetom na projekty czysto badawcze w końcu trafiają do czasopism akademickich, a następnie do mediów. Pracownicy naukowi są pod silną presją, aby drukować swoje wyniki w prestiżowych czasopismach; "publikuj albo giń" to mantra na wydziałach uniwersyteckich. Dlatego nawet tego rodzaju dotacje mają wpływ na nasze media. Ani te, ani dotacje finansujące druk książek czy zakładanie stron internetowych nie są wliczane do całości, choć one również są formami mediów.
W większości relacji darowizny Gatesa są przedstawiane jako altruistyczne gesty. Jednak wielu wskazuje na wady tego modelu: "Filantropia może być i jest celowo wykorzystywana do odwrócenia uwagi od różnych form wyzysku ekonomicznego, które leżą u podstaw dzisiejszych globalnych nierówności" - powiedziała Linsey McGoey, profesor socjologii na Uniwersytecie Essex w Wielkiej Brytanii i autorka książki „No Such Thing as a Free Gift: The Gates Foundation and the Price of Philanthropy”. Dodaje ona: „Nowy "filantrokapitalizm" zagraża demokracji poprzez zwiększenie władzy sektora korporacyjnego kosztem organizacji sektora publicznego, które coraz częściej borykają się z ograniczeniami budżetowymi, częściowo poprzez nadmierne wynagradzanie organizacji for-profit za dostarczanie usług publicznych, które mogłyby być dostarczane taniej bez udziału sektora prywatnego." Dobroczynność, jak zauważył były premier Wielkiej Brytanii Clement Attlee, "jest zimną, szarą rzeczą bez miłości. Jeśli bogaty człowiek chce pomóc biednym, powinien chętnie płacić podatki, a nie rozdawać pieniądze według własnego kaprysu."
Czemu Bill Gates wydaje tak olbrzymie środki na media? Bo mu się to opłaca. Jak się okazuje, „filantropia” w wydaniu Billa Gatesa jest po prostu świetnym interesem. Filantropia medialna i fact checkingowa to jedna część puzzli – dopełnieniem jest „filantropia biznesowa” – a tu gra idzie o olbrzymie pieniądze.
W wywiadzie udzielonym w 2019 roku telewizji CNBC podczas szczytu w Davos Gates przyznał, że decyzja o zainwestowaniu w szczepionki to była jego najlepsza decyzja biznesowa, gdyż nigdzie nie uzyska takiego zwrotu inwestycji – tu każdy miliard włożony daje 20-krotny zwrot.
Filantropia Gatesa to inwestycje w te branże, które z różnych względów Biila Gatesa interesują: np. Fundacja Billa i Melindy Gatesów przekazała 80 milionów dolarów dla Lakeside School, prywatnej placówki, która pobiera od uczniów 35 000 dolarów czesnego rocznie. Gatesowie wykorzystali swoją fundację charytatywną do wzbogacenia prywatnej szkoły, do której uczęszczają ich dzieci.
Dzięki śledztwu dotyczącemu ponad 19 000 dotacji na cele charytatywne, które Fundacja Gatesów przyznała w ciągu ostatnich dwóch dekad, The Nation odkrył blisko 2 miliardy dolarów w podlegających odliczeniu od podatku darowiznach na cele charytatywne dla prywatnych firm - w tym największych przedsiębiorstw na świecie, takich jak GlaxoSmithKline, Unilever, IBM i NBC Universal Media. Fundacja Gatesów przekazała 2 miliony dolarów firmie Participant Media na promocję poprzedniego filmu dokumentalnego Davisa Guggenheima "Czekając na Supermana", który promuje jedną z charakterystycznych działalności charytatywnych fundacji, szkoły czarterowe - prywatnie zarządzane szkoły publiczne. Ta charytatywna darowizna to niewielka część z 250 milionów dolarów, które fundacja przekazała firmom medialnym i innym grupom mającym na celu wpływanie na wiadomości.
"Kwota, jaką Fundacja Gatesów przeznacza na korporacje, jest czymś zupełnie bezprecedensowym. Uważam to za zdumiewające, szczerze mówiąc" - mówi Linsey McGoey, profesor socjologii na Uniwersytecie w Essex i autorka książki "No Such Thing as a Free Gift". "Stworzyli jeden z najbardziej problematycznych precedensów w historii fundacji, otwierając drzwi dla korporacji, które widzą siebie jako zasługujących na pomoc charytatywną w czasie, gdy zyski korporacji są rekordowo wysokie".
McGoey zwrócił uwagę na charytatywne dotacje Fundacji Gatesów dla prywatnych firm, jak 19 milionów dolarów darowizny dla oddziału Mastercard w 2014 roku w celu "zwiększenia wykorzystania cyfrowych produktów finansowych przez ubogich dorosłych" w Kenii. McGoey twierdzi, że gigant kart kredytowych już wcześniej wyraził swoje żywe zainteresowanie biznesowe pozyskiwaniem nowych klientów z 2,5 miliarda nieubankowionych ludzi w krajach rozwijających się, więc dlaczego potrzebował bogatego filantropa, aby subsydiował jego pracę? I dlaczego Bill i Melinda Gates dostali ulgę podatkową za tę darowiznę? The Nation odkrył blisko 250 milionów dolarów w dotacjach charytatywnych od Fundacji Gatesów dla firm, w których fundacja posiada akcje i obligacje korporacyjne: Merck, Novartis, GlaxoSmithKline, Vodafone, Sanofi, Ericsson, LG, Medtronic, Teva oraz liczne start-upy - przy czym dotacje te zostały przeznaczone na takie projekty jak opracowywanie nowych leków i systemów monitorowania zdrowia oraz tworzenie mobilnych usług bankowych.
Fundacja przyznająca dotację charytatywną firmie, której jest częściowo właścicielem - i na której może skorzystać finansowo - wydawałaby się oczywistym konfliktem interesów, ale sądząc po skąpych przepisach Kongresu regulujących działalność prywatnych fundacji i lekceważącym ich egzekwowaniu przez IRS, wiele osób w rządzie federalnym zdaje się nie widzieć tego w ten sposób.
Jednak fundacja robi coś więcej niż tylko partnerstwo z firmami: dotuje koszty ich badań, otwiera rynki dla ich produktów i finansuje ich zyski w sposób, który w większości nigdy nie został publicznie zbadany. Pozornym paradoksem jest więc fakt, że im więcej Fundacja „rozdaje” tym bogatszy staje się Bill Gates.
Postrzeganie przez Gatesa Microsoftu jako ofiary nadgorliwych przepisów antymonopolowych może pomóc wyjaśnić leseferystyczny etos, który kieruje jego działalnością charytatywną. Jego fundacja przekazała pieniądze grupom, które forsują przyjazne dla przemysłu polityki rządowe i regulacje, w tym Drug Information Association (kierowane przez Big Pharma) i International Life Sciences Institute (finansowane przez Big Ag). Finansował także think tanki non-profit i grupy wspierające, które chcą ograniczyć rolę rządu lub skierować jego zasoby na pomoc interesom biznesowym, takie jak American Enterprise Institute (6,8 mln dolarów), American Farm Bureau Foundation (300 tys. dolarów), American Legislative Exchange Council (220 tys. dolarów) i organizacje związane z Amerykańską Izbą Handlową (15,5 mln dolarów).
W latach 2011-2014 Fundacja Gatesów przekazała około 100 milionów dolarów na InBloom, edukacyjną inicjatywę technologiczną, która rozpłynęła się w kontrowersjach wokół kwestii prywatności i gromadzenia przez nią danych osobowych oraz informacji o uczniach. Dla Diane Ravitch, profesor edukacji na Uniwersytecie Nowojorskim, InBloom ilustruje sposób, w jaki Gates "pracuje nad wepchnięciem technologii do sal lekcyjnych, aby zastąpić nauczycieli komputerami". Lockdown uczniów przyniósł rozwój MS Teams.
"Wykorzystuje on swoją filantropię do promowania programu patentowego na leki farmaceutyczne, nawet w krajach, które są naprawdę biedne" - mówi długoletni krytyk Gatesa, James Love, dyrektor organizacji non-profit Knowledge Ecology International. "Gates zawsze stara się popchnąć sprawy w kierunku pro-korporacyjnym. Jest wielkim obrońcą wielkich firm farmaceutycznych. Podważa wiele rzeczy, które są naprawdę niezbędne, aby leki były dostępne dla ludzi biednych. To dziwne, bo daje tyle pieniędzy na walkę z ubóstwem, a jednak jest największą przeszkodą w wielu reformach."
Trudno jest wyznaczyć granicę między Microsoftem. jego osobistym majątkiem i inwestycjami oraz fundacją" - mówi obrońca konsumentów Ralph Nader, jeden z najzacieklejszych krytyków Microsoftu w latach 90. "Media bardzo słabo to wszystko zbadały".
Najbardziej oczywistym konfliktem interesów fundacji mogą być dotacje, które przyznaje ona firmom nastawionym na zysk, w które inwestuje - dużym korporacjom, takim jak Merck i Unilever. Rzecznik prasowy fundacji powiedział, że stara się ona unikać tego rodzaju konfliktów finansowych, ale jest to trudne, ponieważ jej część inwestycyjna i charytatywna są od siebie oddzielone, aby utrzymać ich działalność w ścisłej separacji. Bill i Melinda Gates są powiernikami obu podmiotów, co jednak utrudnia wyznaczenie ostrej granicy między nimi.
Źródła:
https://www.gatesfoundation.org/about/committed-grants
https://sif.gatesfoundation.org/portfolio/
https://www.cjr.org/criticism/gates-foundation-journalism-funding.php
https://www.cjr.org/tow_center/journalism-foundations-advertisers-conditions.php
https://www.thenation.com/article/society/bill-gates-foundation-philanthropy/
https://thegrayzone.com/2020/07/08/bill-gates-global-health-policy/
https://covid-unmasked.net/category/bill-gates/
https://covid-unmasked.net/wp-content/uploads/2021/09/Netzwerkanalyse-Corona-Komplex.pdf
https://covid-unmasked.net/a-man-of-contagious-influence-aka-bill-gates/