Przejrzystość a'la UE
Europejski Rejestr służący Przejrzystości
Od 2011 roku Parlament i Komisja prowadzą wspólnie rejestr publiczny zwany rejestrem służącym przejrzystości - https://ec.europa.eu/transparencyregister/public/homePage.do?locale=pl#pl. W kwietniu 2021 r. Parlament Europejski zatwierdził porozumienie osiągnięte z Komisją i Radą w sprawie zaktualizowanych wspólnych zasad zapewniających większą przejrzystość działań przedstawicieli grup interesu na szczeblu UE. Porozumienie zostało podpisane przez te trzy instytucje w dniu 20 maja.
Na stronie UE czytamy: „Celem rejestru służącego przejrzystości jest zagwarantowanie, że osoby pragnące współdziałać z instytucjami UE będą publicznie deklarować swoje zainteresowanie i podawać informacje o sobie, jeśli chcą prowadzić określone działania w celu wywarcia wpływu na politykę UE. Na przykład, jeśli chcesz zabrać głos podczas przesłuchania publicznego organizowanego przez komisję Parlamentu, musisz się zarejestrować. Z biegiem lat liczba zarejestrowanych organizacji rosła. Obecnie istnieje około 12 500 organizacji zatrudniających około 50 000 pracowników, w tym organizacje pozarządowe, stowarzyszenia biznesowe, przedsiębiorstwa, związki zawodowe i ośrodki analityczne. Prawie jedna piąta wszystkich organizacji ma swoją główną siedzibę w Belgii.”
Parlament Europejski twierdzi, że jest zaangażowany w promowanie przejrzystości i etyki w odniesieniu do działalności lobbingowej i w tym celu, wraz z Radą Unii Europejskiej i Komisją Europejską korzysta ze wspólnego rejestru przejrzystości w celu nadzorowania działalności przedstawicieli grup interesu. Rejestr służący przejrzystości jest internetową bazą danych zawierającą wykaz grup i organizacji, które próbują wpływać na kształtowanie lub wdrażanie polityki i prawodawstwa UE. Ma on na celu pokazanie, jakie interesy są reprezentowane na szczeblu UE i w czyim imieniu, a także jakie zasoby finansowe i ludzkie są przeznaczone na te działania. Posłowie publikują również informacje o swoich kontaktach z grupami lobbingowymi.
Urzędnicy unijni twierdzą, że dialog między instytucjami UE a grupami lobbingowymi jest ważny, bo instytucje UE wchodzą w interakcje z wieloma grupami i organizacjami reprezentującymi określone interesy i podejmującymi działania lobbingowe. Jest to uzasadniona i niezbędna część procesu decyzyjnego, mająca na celu zapewnienie, że polityka UE odzwierciedla rzeczywiste potrzeby ludzi. Ale co jeśli polityka ta zaczyna odzwierciedlać potrzeby dużych graczy, takich jak firmy farmaceutyczne?
Artykuł 11 Traktatu o Unii Europejskiej mówi, że „Instytucje, za pomocą odpowiednich środków, umożliwiają obywatelom i stowarzyszeniom przedstawicielskim wypowiadanie się i publiczną wymianę poglądów we wszystkich dziedzinach działania Unii; ponadto instytucje utrzymują otwarty, przejrzysty i regularny dialog ze stowarzyszeniami przedstawicielskimi i społeczeństwem obywatelskim.”
Tyle teoria, bo „jawność” w praktyce oznacza, że np. Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich Emily O'Reilly, nie może uzyskać dostępu do SMSów Ursuli Von der Leyen do szefa firmy Pfizer Alberta Bourli, a Komisja Europejska "nie podała dobrego powodu", dla którego wiadomości jej przewodniczącej z Pfizerem nie zostały ujawnione. Wiadomości tekstowe to nowatorski sposób prowadzenia osobistej dyplomacji i negocjacji, w celu zakupu – bagatela - 1,8 mld dawek szczepionek “ratujących życie”.
Rumuński eurodeputowany Cristian Terhes wielokrotnie pytał Komisję Europejską o powód zaczernienia większości stron umowy z firmą Pfizer dotyczącej dostawy szczepionek na Covid, bez odpowiedzi. Tak samo jak pytania pani Rivasi, Joron, Anderson i kilku innych niepokornych eurodeputowanych. Jawność w stylu unijnym wygląda tak, jak na poniższych zrzutach ekranu z umowy KE-Pfizer:
W Brukseli widać wszechobecność prywatnych firm konsultingowych (ten problem istnieje także we Francji). McKinsey właśnie podpisał kontrakt na 2,7 milionów euro, mimo faktu, że toczy się wobec niego postępowanie w sprawie unikania płacenia podatków we Francji. Pani Joron: „Zapytałam Komisję w zeszłym tygodniu, jak to jest możliwe. Dostał kontrakt na stworzenie 70-stronicowego raportu w dziedzinie zdrowia. Na stronie Komisji jest tzw. Rejestr Służący Przejrzystości. Niestety nie mamy wglądu w zawartość oficjalnych spotkań Mme von der Leyen, widzimy jednak, że regularnie spotyka się ona z Global Citizen, który min. zajmuje się sprawą szczepień na płaszczyźnie globalnej, regularnie spotyka się ona także z Billem Gatesem, także to wszystko jest zastanawiające. Ja wolę w tej sprawie iść na przód małymi krokami, nie ma sensu działać szybko bez oparcia w źródłach, co mogłoby zdyskredytować nasze działania. Na stronie Komisji można także zobaczyć, że fundacja Sorosa jest bardzo obecna w działaniach Komisji. Także jasno widać, że te wszystkie decyzje nie były zainicjowane przez pracowników Komisji, to nie oni zadecydowali o zakupie szczepionek. Sytuacja nadzwyczajna pozwoliła na wprowadzenie systemu, w którym odchodzi się od praworządności, od debaty i narzuca nam się decyzje, których podejmowanie nie leży w kompetencji Komisji Europejskiej”.
Przeszukując Rejestr Służący Przejrzystości można znaleźć wszystkich możnych tego świata.
Jest Bill Gates w wielu odsłonach:
- jako Gates Ventures, LLC., które jest „prywatnym biurem Billa Gatesa i wspiera inicjatywy i interesy w zakresie technologii edukacyjnych, opieki zdrowotnej, innowacji w zakresie czystej energii i innych. Gates Ventures, LLC. dąży do opracowania globalnych rozwiązań politycznych w dziedzinie opieki zdrowotnej i innowacji w zakresie czystej energii”;
- jako Bill & Melinda Gates Foundation. Która „pomaga wszystkim ludziom prowadzić zdrowe, produktywne życie. W krajach rozwijających się koncentruje się na poprawie zdrowia ludzi i daje im szansę na wyjście z głodu i skrajnego ubóstwa. W Stanach Zjednoczonych stara się zapewnić wszystkim ludziom - zwłaszcza tym z najmniejszymi zasobami - dostęp do możliwości, których potrzebują, aby odnieść sukces w szkole i w życiu”;
- jako Gavi, które promuje zdrowie m.in. poprzez dostarczanie szczepionek i środków do dostarczania takich szczepionek ludziom w najbiedniejszych krajach, ale także współprowadzi COVAX, filar szczepionkowy akceleratora Access to COVID-19 Tools (ACT).
Są firmy i fundacje i stowarzyszenia z branży farmaceutycznej – i to w pełnej krasie, niektóre w wielu postaciach: jest Vaccines Europe, które zrzesza wiele firm z branży farmaceutycznej jak Pfizer, AstraZeneca, Moderna, Pfizer, Novavax czy Jansen. Ale firmy te lobbują także samodzielnie – w rejestrze są obecni Merck, GlaxoSmithKline, Pfizer, BioNTech, Sanofi, Valneva, Johnson & Johnson, Moderna, CureVac AG, Novavax, Takeda Pharmaceuticals International AG, Novartis International AG i inni. Jest Koalicja na rzecz innowacji w zakresie gotowości na wypadek epidemii (Coalition for Epidemic Preparedness Innovations - CEPI – które ma wsparcie finansowe m.in. od Fundacji Billa i Melindy Gatesów i fundacji Wellcome, która z kolei od 2017 r. działa w partnerstwie z Fundacją Billa i Melindy Gatesów), jest Pandemic Action Network, no i wspomniany wcześniej Wellcome Trust. Jest Pan Soros ze swoim OSEPI, który jest oddziałem Open Society Foundations, fundacji, która od trzech dekad działa na rzecz promowania dynamicznych i „tolerancyjnych demokracji”, jest Fundacja Batorego – także związana z Sorosem.
Co jest w sferze zainteresowań lobbystów? Np. firma Pfizer celuje w politykę UE i wnioski legislacyjne związane z prawodawstwem farmaceutycznym UE, zdrowiem cyfrowym (np. Europejska Przestrzeń Danych Zdrowotnych), rozporządzeniami o Sztucznej Inteligencji (AI), terapiami genowymi, strategią farmaceutyczną, polityką szczepień, programami badawczymi, negocjacjami handlowymi Unii Europejskiej, podatkiem od osób prawnych, zamówieniami na szczepionki i terapeutyki Covid-19. Szacunkowe roczne koszty związane z działalnością objętą rejestrem – to 1,5 mln euro. Pfizer delegował 3 osoby zatrudnione na całym etacie do biura w Brukseli, które zajmują się lobbingiem unijnym.
Lobbystą którego możemy znaleźć w rejestrze jest tez polski Orlen a główne wnioski ustawodawcze i obszary polityki UE, na które organizacja stara się wywrzeć wpływ to m.in. pakiet ustaw Fit for 55, Europejski Zielony Ład, kolejne kroki pakietu Czystej Energii (RED, EED, NECP), Strategia zrównoważonego finansowania, Przyszłość mobilności (normy CO2 dla pojazdów i nowa strategia), Pakiet zrównoważonego finansowania (ze szczególnym uwzględnieniem taksonomii, czyli przepisów mających zwiększyć poziom ochrony środowiska poprzez przekierowanie kapitału z inwestycji szkodzących środowisku na bardziej ekologiczne alternatywy), Faza IV i przyszłość systemu ETS (System handlu emisjami Unii Europejskiej).
Źródła:
https://www.europarl.europa.eu/at-your-service/en/transparency/lobby-groups
https://ec.europa.eu/transparencyregister/public/homePage.do?redir=false&locale=pl
https://ec.europa.eu/transparencyregister/public/consultation/search.do?locale=pl&reset=