Tajemnice umowy z Pfizer

Czemu Komisja Europejska utajniła umowy na zakup szczepionek COVID-19?

Nov 01, 2022

11 października 2022 r, dzień po tym, jak Albert Bourla, dyrektor generalny Pfizer, odmówił udziału w pracach komisji COVI i odpowiedzi na pytania, sześciu członków Parlamentu Europejskiego zorganizowało konferencję prasową. Podczas konferencji europoseł Cristian Terhes po raz kolejny poruszył kwestię jawności podpisanych przez Komisję Europejską umów na dostawy szczepionek na COVID-19, zadając pytanie co jest w nich skrywane, że ich treść jest zaczerniona i niedostępna dla członków parlamentu europejskiego. Pytana o umowy Janine Small odpowiedziała, że zawierają one sekretne dane handlowe, a firma musi dbać o własne interesy. Terhes słusznie pyta o interesy Europejczyków, których pieniądze wydano (roztrwoniono) na zakup produktów medycznych, które nie zapewniają takiej ochrony, jaką obiecywano w reklamach.

Co takiego kryje się w tych umowach, że Komisja Europejska tak uparcie nie pozwala na ich ujawnienie? Niewątpliwie to nie jest zwykła umowa, to jest umowa, która wprowadza ogromne ryzyko prawne i zobowiązania dla krajów, które ją podpisały. Zapisy umowy z Pfizer sprawiają, że czyta się ją jak traktat podpisany z obcym mocarstwem, które wprowadza zasady i podporządkowuje sobie państwa lenne, które stają się farmaceutycznymi „republikami Pharmalandu”, w których priorytety międzynarodowej korporacji są ważniejsze od priorytetów obywateli. Czy możliwe jest żeby jakakolwiek firma była ponad praworządnością kraju, żeby kraj zmieniał swoje prawo tak, aby firma mogła być zwolniona z tego, czego my, jako obywatele tego kraju, musimy przestrzegać? Rządy i ministerstwa powinien służyć obywatelom, a nie międzynarodowej firmie farmaceutycznej czy jakiejkolwiek innej korporacji.

Można przyjrzeć się zapisom umieszczonym w umowie przedwstępnej kupna (tzw. APA – Advanced Purchase Agreement) zawartej z firmą Pfizer/BioNTech. Na stronie https://ec.europa.eu/info/live-work-travel-eu/coronavirus-response/public-health/eu-vaccines-strategy_pl umieszczono dokumenty, które mają zaczernione całe strony, jednak istnieje niezaczerniona wersja tej samej umowy (link do jej tłumaczenia zamieszczam na końcu wpisu), zamieszczona na stronach RAI: https://www.rai.it/dl/doc/2021/04/17/1618676600910_APA%20BioNTech%20Pfizer__.pdf jeśli link nie działa można pobrać ją z archiwum: https://web.archive.org/web/20220226191354/https://www.rai.it/dl/doc/2021/04/17/1618676600910_APA%20BioNTech%20Pfizer__.pdf

Spójrzmy na niektóre zapisy umowy. W punkcie I.10 ZARZĄDZANIE PROJEKTEM czytamy, że Pfizer, BioNTech i Komisja wyznaczą „kierownika projektu, który będzie jedynym punktem kontaktowym dla stron i będzie odpowiedzialny za zarządzanie całością stosunków między stronami. Każde uczestniczące państwo członkowskie wyznacza ponadto eksperta, który będzie pracował nad wdrożeniem Umowy na poziomie uczestniczącego państwa członkowskiego”. Kto w imieniu RP pracował przy negocjacjach umowy, opiniowaniu zapisów, ocenę prawną, ocenę ryzyka, kto decydował, że zapisy Umowy są do przyjęcia, kto zgodził się na podyktowane warunki? Kim byli polscy eksperci, którzy sprawdzali tę umowę w imieniu ministerstwa zdrowia i rządu i czy mieli kwalifikacje do weryfikacji tego typu umowy, biorąc pod uwagę międzynarodową jurysdykcję? Czy projekt umowy był zatwierdzony przez departamenty prawne ministerstwa zdrowia rządu polskiego? Kto dokonał oceny ryzyka prawnego oraz czy osoba lub organ, który zaakceptował ryzyko prawne był do tego upoważniony? Pytań jest więcej np. dlaczego przed zawarciem umowy nie przedstawiono obywatelom umowy i oceny ryzyka związanego z jej podpisaniem? No i najważniejsze - dlaczego w większości krajów świata nadal odmawia się obywatelom dostępu do umowy, którą podpisał ich rząd? Umowa wykorzystuje środki publiczne – powinna być jawna! Polskie Ministerstwo Zdrowia w nadesłanej w listopadzie 2021 odpowiedzi na zadane przez Grzegorza Płaczka pytania pisze, że „Umowy na zakup szczepionek z ich producentami, w tym Pfizer/BioNTech, zawiera Komisja Europejska działająca w ramach Porozumienia stanowiącego załącznik do decyzji Komisji Europejskiej z 18 czerwca 2020 r. Projekt umowy negocjowany w ramach porozumienia, o którym mowa powyżej, nie podlegał zatwierdzeniu przez Ministra Zdrowia ani Kancelarię Prezesa Rady Ministrów. Powołany przez Ministra Zdrowia Zespół do spraw zakupu szczepionki na COVID-19 nie opracowywał oceny ryzyka prawnego/ społecznego/ zdrowotnego umowy z Pfizer/BioNTech.”

Co prawda w Umowie APA nie ma skandalicznych zapisów o tym, że pojawienie się skutecznego leku nie wpływa na realizację zamówienia (jak to miało miejsce w umowie brazylijskiej) ale jest zapis, mówiący o tym, że Pfizer może nie dostarczyć produktu bez konsekwencji – „niedostarczenie dawek zgodnie z szacunkowymi datami dostawy, jak określono powyżej, nie daje uczestniczącym państwom członkowskim prawa do anulowania zamówień na jakąkolwiek ilość Produktów”.

Niezwykle bulwersujące są zapisy dotyczące odpowiedzialności producenta - jaką odpowiedzialność ponosi Wykonawca w przypadku, jeśli dostarczona przez niego dawka produktu była niewłaściwa, niebezpieczna, naraziła pacjenta na powikłania lub zgon? Co z odpowiedzialnością w tym przypadku? Bo zgodnie z zapisami Umowy „wymiana Produktu niezgodnego stanowi jedyny i wyłączny środek zaradczy Uczestniczącego Państwa Członkowskiego w odniesieniu do Produktu niezgodnego z wymogami” (punkt I.6.14).

Punkt I.12.1 dotyczy zwolnienia z odpowiedzialności producenta. „Komisja, w imieniu uczestniczących państw członkowskich, oświadcza, że wykorzystanie szczepionek wyprodukowanych w ramach niniejszej Umowy będzie miało miejsce w warunkach epidemii wymagających takiego wykorzystania, oraz że podawanie szczepionek będzie w związku z tym prowadzone na wyłączną odpowiedzialność uczestniczących państw członkowskich. W związku z tym każde uczestniczące państwo członkowskie zabezpieczy i ochroni wykonawcę, jego podmioty stowarzyszone, podwykonawców, licencjodawców i sublicencjobiorców oraz urzędników, dyrektorów, pracowników i innych agentów i przedstawicieli każdego z nich (razem zwanych "Osobami zabezpieczonymi") przed wszelkimi poniesionymi zobowiązaniami, ugodami zgodnie z art. I.12 .6, oraz uzasadnione bezpośrednie zewnętrzne koszty prawne poniesione w obronie roszczeń stron trzecich (w tym uzasadnione honoraria adwokackie i inne wydatki) odnoszących się do szkód, odszkodowań i strat określonych w artykule I.12.2 (łącznie zwanych "Stratami") wynikających z lub związanych ze stosowaniem i wdrażaniem Szczepionek w jurysdykcji danego Uczestniczącego Państwa Członkowskiego. Niniejszy artykuł I.12 stosuje się do strat, które wynikają ze szczepionek dostarczonych zgodnie z niniejszą Umową lub są z nimi związane w początkowym okresie obowiązywania niniejszej Umowie wynoszącym 24 miesiące (dla uniknięcia wątpliwości, niezależnie od tego, czy użycie szczepionki lub straty wystąpią w takim początkowym okresie obowiązywania czy po nim). Punkt I.13.1 mówi, że Umowa podlega prawu belgijskiemu – . Punkt II.6.6 dotyczy zrzeczenia się immunitetu państwowego: „Każde uczestniczące państwo członkowskie oświadcza, że posiada odpowiedni organ ustawowy lub wykonawczy oraz odpowiednie środki finansowe do podjęcia i całkowitego wypełnienia zobowiązań odszkodowawczych zgodnie z art. I.12 niniejszej Umowy.

Wszyscy pamiętają oburzenie ekspertów i błyskawiczny fact checking mediów dokonywany za każdym razem, kiedy mówiono o szczepieniach jako o „eksperymencie medycznym prowadzonym na skalę globalną” – konsensus „naukowo-medialny” dowodził, że szczepionki przecież były najlepiej przebadanym produktem medycznym w historii. Przeczą temu jednak zapisy umowy. W punkcie I.6.7 (Waiver/Wyłączenie) Komisja Europejska przyjmuje do wiadomości i zgadza się, że wysiłki Wykonawcy mające na celu opracowanie i wyprodukowanie szczepionki mają charakter aspiracyjny i są obarczone znacznym ryzykiem i niepewnością. Niezależnie od wysiłków i wszelkich szacunkowych dat określonych w niniejszej Umowy, strony przyznają, że szczepionka znajduje się w fazie 3 badań klinicznych w dniu podpisania niniejszej Umowy oraz że pomimo starannych wysiłków Wykonawcy w zakresie badań, rozwoju i wytwarzania, szczepionka może nie uzyskać autoryzacji lub może nie zostać dostarczona (pomimo zobowiązania Wykonawcy do dołożenia wszelkich uzasadnionych starań zgodnie z artykułami I.6.1 i I.6.6 niniejszej Umowy) z powodu problemów lub niepowodzeń technicznych, klinicznych, regulacyjnych lub produkcyjnych, transportowych, magazynowych lub innych”. A ile ten eksperyment kosztuje podatników? Opisuje to punkt I.7 umowy (CENY), w którym podana jest kwota dawki - 17,50 EUR. Jednak to nie wszystko – do tego trzeba dodać koszt dostarczenia jednej dawki, który Pfizer wycenił na poziomie 15,50 EUR za dawkę (I.8.2 Cena dostawy). Zaszczepienie jednej osoby dwiema dawkami to koszt 66 Euro. Skoro jedna dawka to 33 Euro a Polska zamówiła ich ok. 200 mln to czy rząd wyciągnął z kieszeni podatników 6,6 mld Euro (ok 31,7 mld PLN czyli więcej niż roczny budżet służby zdrowia?

Komisja Europejska a właściwie jej szefowa, Ursula von der Leyen – „królowa konfliktu interesów” jak ją nazywa Éric Verhaeghe, zapewniła ponad 14 dawek na statystycznego obywatela państw członkowskich Unii Europejskiej. Nawet jeśli część z tych dostaw miało być darowane w ramach programu COVAX dla krajów spoza Unii to i tak dawek zamówiono znacznie więcej niż potrzeba. Czyich interesów broniła Ursula prowadząc negocjacje za pomocą SMSów z Albertem Bourlą – mieszkańców unii czy firmy Pfizer?

Przypomnijmy, że osobą odpowiedzialną za negocjacje umów o kosmicznej wartości, której podpis widnieje pod umowami ze strony KE jest komisarz ds. zdrowia i bezpieczeństwa żywności Stella Kyriakides, na której ciążą podejrzenia korupcji oraz która miała, jeszcze podczas swojej działalności na Cyprze, wieloletnie związki z firmami farmaceutycznymi. Miklos Omolnar, węgierski dziennikarz, twierdzi, że na koncie rodzinnym unijnego komisarza ds. zdrowia pojawił się przelew 4 miliony euro. W cypryjskich mediach pojawiły się oskarżenia o bierne łapówkarstwo. Pieniądze trafiły na konto rodziny komisarz za pośrednictwem cypryjskiego państwowego banku spółdzielczego.

W styczniu 2021 grupa europosłów zadała Komisji następujące pytanie:

„Obecnie prasa donosi o krajowym skandalu z udziałem pochodzącej z Cypru Stelli Kyriakides, europejskiej komisarz ds. zdrowia i bezpieczeństwa żywności. Mówi się, że przedsiębiorstwo należące do męża pani Kyriakides otrzymało pożyczkę w wysokości kilku milionów euro, do której nie było uprawnione, ponieważ brakowało wystarczającego zabezpieczenia. Pożyczka została udzielona przez bank publiczny, który był w słabej kondycji i był wielokrotnie ratowany przez cypryjskich podatników. Pani poseł Kyriakides została oskarżona o to, że w swoim oświadczeniu o braku konfliktu interesów nie wspomniała o posiadaniu przez męża udziałów w spółce. Nie do nas należy zajmowanie stanowiska w sprawie toczącej się w państwie członkowskim. Opinia publiczna staje się jednak zaniepokojona, gdy wspomina się słowo "korupcja". Pani poseł Kyriakides nadzorowała zamówienia Unii Europejskiej na szczepionki przeciwko koronawirusowi, zamówienia, które były nękane epizodami mogącymi zaszkodzić interesom Unii. Aby właściwie uspokoić opinię publiczną, wzywa się Komisję do udzielenia odpowiedzi na następujące pytania:

1. Czy Komisja jest świadoma tej sytuacji?
2. Jakie jest jej oficjalne stanowisko w tej sprawie i, w razie potrzeby, jakie środki zamierza podjąć?
3. Jakich gwarancji może udzielić, że zamówienia na szczepionki nie były obciążone żadnymi nieprawidłowościami?” (źródło- https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/E-9-2021-003175_EN.html)

6 kwietnia zadano dodatkowe pytania w Europarlamencie: (https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/E-9-2021-001844_EN.html)

„W swoim oświadczeniu majątkowym komisarz Stella Kyriakides wymieniła szereg stanowisk kierowniczych zajmowanych przez jej męża Kyriakosa Kyriakidesa. Nie figuruje tam jednak spółka MARALO LIMITED, mimo że Kyriakos Kyriakides figuruje jako jej dyrektor zarządzający, a spółka ta zaciągnęła duże pożyczki. Pożyczki te, udzielone spółce przez Cyprus Cooperative Bank, zostały niedawno zgłoszone przez Urząd Kontroli Republiki Cypru.
W związku z powyższym chciałabym zadać Komisji następujące pytania:
1. Czy Komisja może potwierdzić, czy Kyriakos Kyriakides, mąż Stelli Kyriakides, jest dyrektorem MARALO LIMITED, a jeśli tak, to od kiedy?
2. Dlaczego to stanowisko kierownicze oraz wspomniane wyżej pożyczki nie zostały wymienione w oświadczeniu majątkowym komisarza?
3. Czy oświadczenie majątkowe Stelli Kyriakides jest niekompletne pod innymi względami i czy komisarz dokona jego korekty w odpowiednim czasie? (cytując http://cy-check.com/maralo-limited/214021.html , KONTROLA DOTACJI NIEWYKONYWANYCH Z BYŁYCH SPÓŁDZIELCZYCH INSTYTUCJI KREDYTOWYCH OSOBOM ZAJMUJĄCYM EKSPONOWANE STANOWISKA POLITYCZNE

To nie jedyne kontrowersje dotyczące Pani Komisarz odpowiedzialnej za Umowy o wartości ponad 100 mld euro. Stella Kyriakides była w latach 2004-2006 szefową Europejskiej Koalicji na rzecz Walki z Rakiem Piersi zaś w 2000-2015 przewodniczącą organizacji Europa Donna Cyprus. Europa Donna opublikowała na swojej stronie internetowej roczne sprawozdania finansowe od 2006 roku. Wynika z nich, że organizacja otrzymała w ostatnich latach dziesiątki tysięcy euro dotacji od firm Pfizer, AstraZeneca oraz Johnson and Johnson. Począwszy od wynagrodzeń, poprzez koszty podróży, aż po konferencje – wszystkie koszty zostały opłacone przez producentów szczepionek. Pytanie, które ciśnie się na usta to: czy wśród członków Komisji Pani Stella Kyriakides była osobą o najwyższej uczciwości i najmniejszych powiązaniach z firmami z branży farmaceutycznej?

Czy można spodziewać się przełomu w sprawie? 14 października 2022 r Prokuratura Europejska (EPPO) potwierdziła, że „prowadzi dochodzenie w sprawie nabycia szczepionek COVID-19 w Unii Europejskiej ale na tym etapie nie zostaną podane do publicznej wiadomości żadne dalsze szczegóły”.

https://www.eppo.europa.eu/en/news/ongoing-eppo-investigation-acquisition-covid-19-vaccines-eu